Psalm 89:35 Ek sal my verbond nie ontheilig nie, en wat oor my lippe gegaan het sal Ek nie verander nie.
Pred 12:13 Vrees God en hou sy gebooie; want dit geld vir alle mense.
Mal 3:6-7 Want Ek, die Here, het nie verander nie;
Heb 13:8 Jesus Christus is gister en vandag dieselfde en tot in ewigheid.
Voor ons sommer die Wet van God (10 Gebooie) wil afmaak as ‘nie meer van toepassing nie omdat ons op genade leef en nie onder die wet nie’, en omdat die ‘wet’ teen die kruis vasgenael is, moet ons seker maak ons weet na watter wet verwys word. In hierdie konteks, is daar twee wette van toepassing:
Deut 4:13-14 Toe het Hy aan julle sy verbond verkondig wat Hy julle beveel het om te doen, die tien woorde, en dit op twee kliptafels geskryf. Ook het die Here my in dié tyd bevel gegee om julle die insettinge en verordeninge te leer, dat julle dit kan doen in die land waarheen julle oortrek om dit in besit te neem.
Die Wet van Moses (seremoniële wet – Hand 15:5)
- Ook genoem die ‘Mosaïse Wet’, ‘Boek van die wet’ of ‘Boek van die Verbond’
- Geskryf in Moses se handskrif (Deut 31:24)
- Gegee na sonde
- Tydelik = Ou verbond (kyk Kol 2:14 hier onder)
- Bevat siviele en seremoniële wette asook ordinansies
- Die seremoniële wette van Moses definieer die aardse tempeldienste (offer-sisteem) en jaarlikse sabbatte as ‘n skadu van Jesus se offer (Heb 10:1)
- Bevat vloeke/oordele teen hulle wat ongehoorsaam is
- Gebêre aan die kant van die Verbondsark as ‘n getuienis teen Israel = OU VERBOND, waar dit die 10 Gebooie omvou as die sentrale deel van die Verbond.
- Insettinge verwysing terug na Deut 4:14 hier bo – NIE na die Tien Gebooie nie.
- Jaarlikse sabbatte was deel van die seremoniële ordinansies – dit is NIE ‘n verwysing na die Sewende Dag Sabbat onder die Tien Gebooie wat vir ewig staan nie (Jes 66:23).
- Die wet wat die Israeliese sisteem gereguleer het was ‘n skadu van die goeie wat sou kom
Kol 2:14, 16 ..en die skuldbrief teen ons, wat met sy insettinge ons vyandig was, uitgedelg en weggeruim het deur dit aan die kruis vas te nael, .. (16) Laat niemand julle dan oordeel in spys of in drank of met betrekking tot ‘n fees of nuwemaan of sabbat nie. (17) wat ‘n skaduwee is van die toekomstige dinge; maar die liggaam behoort aan Christus. (20) As julle dan saam met Christus die eerste beginsels van die wêreld afgesterf het, waarom is julle, asof julle nog in die wêreld lewe, onderworpe aan insettinge soos raak nie, smaak nie, roer nie aan nie? ‘Skuldbrief’- verwys na ‘handskrif’; insettinge, spys en drank, nuwemaan, klein letter sabbat, skaduwee, raak nie, smaak nie, roer nie = alles verwys na Moses se wet en het niks te doen met die Tien Gebooie nie.
Efe 2:14-15 Want Hy is ons vrede, Hy wat albei een gemaak en die middelmuur van skeiding afgebreek het deurdat Hy in sy vlees die vyandskap tot niet gemaak het, naamlik die wet van gebooie wat in insettinge (seremoniëel) bestaan. Die seremoniële sisteem (Ou Verbond) het tot ‘n einde gekom.
Die Tien Gebooie van God (Morele wet)
- Ook na verwys as ‘Tafels van die Verbond’ (Deut 9:11), ‘Tafels van die Getuienis’ (Deut 31:18), Koninklike wet (Jak 2:8) ‘Wet van vryheid’ (Jak 1:25, 2:12); Wet van die Here (Jes 5:24)
- Geskryf deur die Vinger van God (Exo 31:18)
- Gegee voor sonde
- Staan vir ewig = Ewige verbond
- Dit is die definisie van sonde Rom 3:20 want deur die wet is die kennis van sonde
- Regverdig, goed, heilig, volledig (eienskappe van God)
1 Kor 7:19 Die besnydenis is niks en die onbesnedenheid is niks, maar die onderhouding van die gebooie van God
Jak 1:25 Maar hy wat diep insien in die volmaakte wet van die Vryheid en daarby bly, hy sal, omdat hy nie ‘n vergeetagtige hoorder is nie, maar ‘n dader van die werk, gelukkig wees in wat hy doen
Johannes 15:10 As julle my gebooie bewaar, sal julle in my liefde bly, net soos Ek die gebooie van my Vader bewaar en in sy liefde bly.
Joh 14:21 Wie my gebooie het en dié bewaar, dit is hy wat My liefhet; en wie My liefhet, hóm sal my Vader iefhê, en Ek sal hom liefhê en My aan hom openbaar (23) As iemand My liefhet, sal hy my woord bewaar, en my Vader sal hom liefhê, en Ons sal na hom toe kom en by hom woning maak.
1 Joh 2:4, 6 Hy wat sê: Ek ken Hom – en sy gebooie nie bewaar nie – is ‘n leunaar en in hom is die waarheid nie. Hy wat sê dat hy in Hom bly, behoort self ook so te wandel soos Hy gewandel het. (3:4) Elkeen wat die sonde doen, doen ook die wetteloosheid, want die sonde is wetteloosheid. (5:2-3) Hieraan weet ons dat ons die kinders van God liefhet: wanneer ons God liefhet en sy gebooie bewaar. Want dit is die liefde tot God, dat ons sy gebooie bewaar en sy gebooie is nie swaar nie.
Die Ou en Nuwe Verbond
Hebreërs 7, Die priesterskap van Melgisédek ‘n tipe van die ewige priesterskap van Christus. Die ou verbond is ‘n voorbeeld en is verbygaande. Christus is die Middelaar van ‘n beter en ewige verbond.
Heb 7:12 As daar dan volkomenheid deur die Levitiese priesterskap was – want met die oog daarop het die volk die wet (wet van Moses) ontvang – waarom was dit nodig dat ‘n ander priester (Jesus) moes opstaan volgens die orde van Melgisédek en dat hy dit nie volgens die orde van Aäron genoem word nie? Want met verandering van die priesterskap kom daar noodsaaklik ook verandering van wet; omdat Hy met die oog op wie hierdie dinge gesê word, aan ‘n ander stam behoort het waaruit niemand die altaar bedien het nie. (Dus: wette wat priesterlike ampte en rituele i.v.m. offer-sisteem in die aardse heiligdom/tabernakel bestuur het, is beëindig). (15) En nog baie duideliker is dit as daar ‘n ander priester opstaan na die ewebeeld van Melgisédek, een wat dit geword het nie kragtens die wet van ‘n vleeslike gebod nie, maar uit die kag van die onvernietigbare lewe. Want Hy getuig: U is priester vir ewig volgens die orde van Melgisédek. Want aan die een kant is daar die opheffing van die voorafgaande gebod weens die swakheid en nutteloosheid daarvan, omdat die wet (Moses/seremoniële wet/offer-sisteem) niks volkome gemaak het nie (24) maar Hy, omdat Hy vir ewig bly, besit ‘n priesterskap wat nie op ander oorgaan nie. Daarom kan Hy ook volkome red die wat deur Hom tot God gaan, omdat Hy altyd leef om vir hulle in te tree. Want so ‘n hoëpriester was vir ons gespas, een wat heilig, onskuldig, ombesmet, afgeskeie van die sondaars is, en wat hoër as die hemele geword het; wat nie elke dag nodig het, soos die hoëpriesters, om eers vir sy eie sondes offers te bring en dan vir dié van die volk nie. Want dit het Hy net een maal gedoen toe Hy Homself geoffer het. (Verwys na die voordurende offer van Daniël 9 se 70-Week profesie – wat deur Jesus se offer afgeskaf is). Ons het so ‘n Hoëpriester wat gaan sit het aan die regterhand van die troon van die Majesteit in die hemele, ‘n Bedienaar van die heilige dinge en van die ware tabernakel wat die Here opgerig het en nie ‘n mens nie.
Hoofstuk 9 Die offers van die ou verbond moes gedurig herhaal word, omdat hulle onvolmaak was. Die offer van Christus het net een maal plaasgevind en was heeltemal voldoende.
So het dan die eerste verbond (offer-sisteem, selfs volgends die opskrif van Hoofstuk 9 – dit verwys NIE na die 10 Gebooie nie), sowel verordeninge vir die erediens ook sy aardse heiligdom gehad. (9:9) Dit was ‘n beeld met die oog op die teenwoordige tyd.. (10) omdat dit net net bestaan het in spys en drank en verskillende wassinge en vleeslike verordeninge wat opgelê is tot op die tyd van herstelling (Jesus se offer). Maar Christus, wat opgetree het as Hoëpriester van die toekomstige weldade het deur die groter en volmaakter tabernakel wat nie met hande gemaak is nie, dit wil sê, wat nie aan hierdie skepping behoort nie… een maal ingegaan in die heiligdom en ‘n ewige verlossing teweeggebring. (15) En daarom is Hy Middelaar van ‘n nuwe testament, sodat, terwyl daar ‘n dood plaasgevind het vir die verlossing van die oortredinge onder die eerste testament, die wat geroepe is, die belofte van die ewige erfenis kan ontvang. Want waar ‘n testament is, moet noodsaaklik die dood van die testamentmaker aangekondig word; want ‘n testament is geldig by sterfgevalle, aangesien dit nooit van krag is so lank as die testamentmaker nog leef nie. Daarom is die eerste testament nie sonder bloed ingewy nie; want toe elke gebod volgens die wet deur moses aan die hele volk aangekondig is, het hy die bloed van kalwers en bokke …..geneem en die boek self en die hele volk besprinkel en gesê: Dit is die bloed van die testament wat God met die oog op julle verorden het. (23) Dit was dus nodig dat die afbeeldinge van die dinge in die hemele deur hierdie offers gereinig moes word, maar die hemelse dinge self deur beter offers as hierdie. (24) Want Christus het nie ingegaan in ‘n heiligdom wat met hande gemaak, ‘n teëbeeld van die ware nie, maar in die hemel self om nou voor die aangesig van God vir ons te verskyn; ook nie om Homself dikwels te offer nie (soos deur die Roomse Kerk se bloedlose mis vervat in die eucharist-koekie).
(Hoofstuk 10:1) Want die wet (dus die seremoniële wette/wet van Moses), wat ‘n skaduwee het van die toekomstige weldade, nie die beeld self van die dinge nie, kan nooit deur dieselfde offers wat jaar na jaar gedurig gebring word, die wat toetree tot volmaaktheid lei nie. (5) Daarom sê Hy, as Hy in die wêreld inkom: Slagoffer en spysoffer wou U nie hê nie, maar U het vir My ‘n liggaam (Jesus) berei. (8) Nadat Hy hierbo gespreek het: Slagoffer en spysoffer en brandoffers en sondoffers wou U nie hê en het U nie behaag nie – wat volgens die wet (seremoniële /wet van Moses) geoffer word – het Hy daarna gesê: Kyk, Ek kom om u wil te doen, o God. Hy neem die eerste weg om die tweede te stel (dit sê nie die 10 Gebooie word vervang nie, maar wel die wette van Moses, die offersisteem word weggeneem). Deur hierdie wil is ons geheilig deur die offer van die liggaam van Jesus Christus, net een maal. (16) want nadat Hy tevore gesê het: Dit is die verbond wat Ek met hulle sal sluit ná dié dae, spreek die Here verder: Ek sal my wette (10 Gebooie) in hulle hart en in hulle verstand sal Ek dit inskrywe. Waar daar nou vergifnis van hierdie dinge is, is daar geen offer meer vir die sonde nie.
Gevolgtrekking: Is God se 10 Gebooie nog geldig?
Joh 14:15 As julle My liefhet, bewaar My gebooie.
Matt 5:17-19 Moenie dink dat Ek gekom het om die wet of die profete te ontbind nie. Ek het nie gekom om te ontbind nie, maar om te vervul. Want voorwaar Ek sê vir julle, voordat die hemel en die aarde verbygaan, sal nie een jota of een titteltjie van die wet ooit verbygaan totdat alles gebeur het nie. Elkeen wat dus die minste van hierdie gebooie breek en die mense só leer, sal die minste genoem word in die koninkryk van die hemele; maar elkeen wat dit doen en leer, hy sal groot genoem word in die koninkryk van die hemele
Die seël van God se Tien Gebooie
Die seël (merk) van God se outoriteit in die Tien Gebooie is te vinde in die vierde gebod. Die betekenis van ‘n ‘seël’ is ‘n ‘merk/teken’, soos op ‘n brief om die outentiteit van die skrywer te bevestig. ‘n Seël word gekenmerk deur ‘n naam, titel en gebied van outoriteit: Exo 20:8-11 Gedenk die Sabbatdag, dat jy dit heilig hou. Ses dae moet jy arbei en al jou werk doen, maar die sewende dag is die (bepaalde lidwoord) Sabbat van die Here jou God; dan mag jy géén werk doen nie – jy of jou seun of jou dogter, of jou dienskneg of jou diensmaagd, of jou vee of jou vreemdeling wat in jou poorte is nie. Want in ses dae het die Here (naam) die hemel en die aarde (gebied van outoriteit) gemaak (titel: Skepper), die see en alles wat daarin is, en op die sewende dag het Hy gerus. Daarom het die Here die sabbatdag geseën en dit geheilig. Dit sê nerens ‘n sewende dag (onbepaalde lidwoord) nie, maar wel die sewende dag (bepaalde lidwoord). Deur hierdie woorde te verwyder, kon enigiemand die Tien Gebooie geskryf het, daarom dien die 4de gebod as seël en bevestiging en bekragtiging van die outoriteit van die Wetmaker, net soos die 70-week profesie se uitkoms die waarheid van die profeet en die profesie bevestig (beseël) het. Openbaring spreek van ‘n verseëling wat gaan plaasvind gedurende die eindtye (ons tyd). Wat is daardie seël? Deut 5:29 Daarom moet jy die Here jou God liefhê met jou hele hart en met jou hele siel en met al jou krag. En hierdie woorde wat ek jou vandag beveel, moet in jou hart wees; en jy moet dit jou kinders inskerp en daaroor spreek as jy in jou huis sit en as jy op pad is en as jy gaan lê en as jy opstaan. Ook moet jy dit as ‘n teken bind op jou hand (dade/optrede), en dit moet as ‘n voorhoofsband tussen jou oë (kognitiewe denke). Lê dan hierdie woorde van my weg in julle hart en in julle siel, en bind dit as ‘n teken op julle hand en laat dit as ‘n voorhoofsband tussen julle oë wees, en leer dit aan julle kinders deur daaroor te spreek as jy in jou huis sit en as jy op pad is en as jy gaan lê en as jy opstaan; Exodus 31:17 Tussen My en die kinders van Israel is dit vir ewig ‘n teken; want in ses dae het die Here die hemel en die aarde gemaak, maar op die sewende dag het Hy gerus en Hom verkwik. Ese 20:12 Daarby het Ek ook my sabbatte aan hulle gegee om ‘n teken te wees tussen My en hulle, dat hulle kan weet dat dit Ek die Here is wat hulle heilig. Openb 14:12 hier is hulle wat die gebooie van God en die geloof in Jesus bewaar. Hieruit is dit duidelik dat die sewende dag Sabbat ‘n identifiserende merk is, soos ‘n banier om te wys dat ons buig voor die outoriteit van ons Skepper God. Dit dien verder as seël en kragtige bevestiging dat God die outeur van die Tien Gebooie is. Ons moet die gebooie kognitief weet (skryf in ons harte) EN doen (dis nie genoeg om dit net te weet nie).
Geldigheid van die Wet – Ou Testament
Deut 6:1 Daarom moet jy die Here jou God liefhê met jou hele hart en met jou hele siel en met al jou krag. En hierdie woorde wat ek jou vandag beveel, moet in jou hart wees; en jy moet dit jou kinders inskerp en daaroor spreek as jy in jou huis sit en as jy op pad is en as jy gaan lê en as jy opstaan. (8) Ook moet jy dit as ‘n teken bind op jou hand, en dit moet as ‘n voorhoofsband tussen jou oë (dade en kognitiewe denke) wees. En jy moet dit op die deurposte van jou huis en op jou poorte skrywe. (25) En dit sal geregtigheid vir ons wees as ons sorgvuldig al hierdie gebooie hou voor die aangesig van die Here onse God soos Hy ons beveel het.
Deut 13-20) As julle dan goed luister na My gebooie wat Ek julle vandag beveel, om die Here julle God lief te hê en Hom te dien met julle hele hart en met julle hele siel, dan sal Ek die reën van julle land gee op die regte tyd, vroeë reëns en laat reëns..En Ek sal plante gee op jou veld vir jou vee.. Neem julle in ag dat julle hart nie verlei word nie, sodat julle afwyk … Lê dan hierdie woorde van my weg in julle hart en in julle siel, en bind dit as ‘n teken op julle hand en laat dit as ‘n voorhoofsband tussen julle oë wees, en leer dit aan julle kinders deur daaroor te spreek as jy in jou huis sit en as jy op pad is en as jy gaan lê en as jy opstaan; en skryf dit op die deurposte van jou huis en op jou poorte. (26-28) Kyk, ek hou julle vandag seën en vloek voor – die seën as julle luister na die gebooie van die Here julle God wat ek julle vandag beveel; en die vloek as julle nie luister na die gebooie van die Here julle God nie, maar afwyk van die weg wat ek julle vandag beveel.. Deut 30:8-16 Maar jy sal weer na die stem van die Here luister en al sy gebooie doen wat ek jou vandag beveel. En die Here jou God sal die goeie aan jou oorvloedig gee in al die werk van jou hand, in die vrug van jou liggaam en in die vrug van jou vee en in die vrugte van jou land; Want hierdie gebod wat ek jou vandag beveel, is vir jou nie te swaar nie en is nie ver nie.. Maar baie naby jou is die woord, in jou mond en in jou hart om dit te doen.
Jos 1:8 Hierdie wetboek mag nie uit jou mond wyk nie; maar bepeins dit dag en nag, sodat jy nougeset kan handel volgens alles wat daarin geskrywe staan; want dan sal jy in jou weë voorspoedig wees, en dan sal jy met goeie gevolg handel.
Psa 1:1-3 Welgeluksalig is die man wat nie wandel in die raad van die goddelose en nie staan op die weg van die sondaars en nie sit in die kring van die spotters nie; maar sy behae is in die wet van die Here en hy oordink sy wet dag en nag En hy sal wees soos ‘n boom…en alles wat hy doen, voer hy voorspoedig uit. (19:8-9) Die wet van die Here is volmaak: dit verkwik die siel;..Die bevele van die Here is reg: hulle verbly die hart; die gebod van die Here is suiwer: dit verlig die oë. (103:17-18) Maar die goedertierenheid van die Here is van ewigheid tot ewigheid oor die wat Hom vrees en sy geregtigheid vir kindskinders, vir die wat sy verbond hou en aan sy bevele dink om die te doen. Die hele Psalm 119
Spr 1:7 Die vrees van die Here is die beginsel van kennis; sotte verag wysheid en tug. (2:1-7) My seun, as jy my woorde aanneem en my gebooie by jou bewaar, sodat jy jou oor laat luister na wysheid, jou hart neig tot verstand; ja, as jy na die insig roep, na die verstand jou stem verhef, as jy daarna soek soos na silwer en dit naspeur soos verborge skate, dan sal jy die vrees van die Here verstaan en die kennis van God vind want die Here gee wysheid, uit sy mond kom kennis en verstand. (3:1-3) My seun, vergeet my onderwysing nie, en laat jou hart my gebooie bewaar; want dit sal lengte van dae en jare van lewe en vrede vir jou vermeerder, Laat liefde en trou jou nie verlaat nie; bind dit om jou hals, skryf dit op die tafel van jou hart. (7:1-3) My seun, onderhou my woorde en bewaar my gebooie by jou; onderhou my gebooie, dan sal jy lewe..bind hulle aan jou vingers, skryf hulle op die tafel van jou hart. (10:8) Hy wat wys van hart is, neem die gebooie aan..(28:7,9) Wie die wet bewaar, is ‘n verstandige seun; Wie sy oor wegdraai om nie na die wet te luister nie, selfs sy gebed is ‘n gruwel.
Jes 48:18 Ag, as jy maar na die gebooie geluister het, dan sou jou vrede gewees het soos ‘n rivier en jou geregtigheid soos die golwe van die see. (51:7) Luister na My, julle wat die geregtigheid ken, volk in wie se hart my wet is!
Eseg 9:6 slaan dood grysaards, jongmanne en jongedogters en kinders en vroue tot vernietiging toe; maar raak aan niemand op wie die teken is nie, en begin by my heiligdom. (20:26) Sy priesters verkrag my wet en ontheilig my heilige dinge; tussen heilig en onheilig maak hulle geen onderskeid nie..daarby maak hulle hul oë toe vir my sabbatte, ja, Ek word onder hulle ontheilig.
Geldigheid van die Wet – Nuwe Testament
Hand 24:14 Maar dit erken ek voor u dat ek volgens die Weg wat hulle sekte noem, so die God van my vader dien, terwyl ek alles glo wat in die wet en in die profete geskrywe is.
Rom 2:13 omdat nie die hoorders van die wet by God regverdig is nie, maar die daders van die wet geregverdig sal word (3:20,31) aangesien uit die werke van die wet geen vlees voor Hom geregverdig sal word nie, want deur die wet is die kennis van sonde. Maak ons dan die wet tot niet deur die geloof? Nee, stellig nie! Inteendeel, ons bevestig die wet. (6:14,15) Want die sonde sal oor julle nie heers nie; want julle is nie onder die wet nie, maar onder die genade. Wat dan? Sal ons sonde doen, omdat ons nie onder die wet is nie maar onder die genade? Nee, stellig nie! (7:12) Dus is die wet heilig en die gebod is heilig en regverdig en goed. (22 ‘NLV) Want ek verheug my immers in my diepste wese in die wet van God (8:4) sodat die reg van die wet vervul kon word in ons wat nie na die vlees wandel nie, maar na die Gees. (10:4) Want Christus is die einde van die wet tot geregtigheid vir elkeen wat glo.
Open 12:17 En die draak was vertoornd op die vrou en hy het weggegaan om oorlog te voer teen haar ander nakomelinge wat die gebooie van God bewaar en die getuienis van Jesus Christus hou. (13:16) En hy maak aan almal…’n merk op hulle regterhand en op hulle voorhoofde..(14:9-10) En ‘n derde engel het hulle gevolg en met ‘n groot stem gesê: As iemand die dier en sy beeld aanbid en ‘n merk op sy voorhoof of op sy hand ontvang, sal hy self ook drink van die wyn van die grimmigheid van God wat ongemeng ingeskink is in die beker van sy toorn, en hy sal gepynig word met vuur en swawel..(12) Hier kom die lydsaamheid van die heiliges te pas; hier is hulle wat die gebooie van God en die geloof in Jesus Christus bewaar. (22:14) Salig is die wat sy gebooie doen, sodat hulle reg kan hê op die boom van die lewe en ingaan deur die poorte in die stad.
Jesus oor die Wet
Matt 7:21 Nie elkeen wat vir My sê Here, Here! Sal ingaan in die koninkryk van die hemele nie, maar hy wat die wil doen van my Vader wat in die hemele is. Maar Hy antwoord en sê vir hulle: Waarom oortree julle ook die gebod van God ter wille van julle oorlewering [tradisie]? So het julle dan die gebod van God kragteloos gemaak ter wille van julle oorlewering. Hierdie volk nader My met hulle mond en eer My met die lippe, maar hulle hart is ver van My af. Maar tevergeefs vereer hulle My deur leringe te leer wat gebooie van mense is.